MOHAMEDY LLYAS PROFESOR WA TAARAB ASILI ALIEIFANYIA MENGI TANZANIA, LAKINI JE SERIKALI INAMTHAMINI?.

NA KAIS MUSSA KAIS
   +255657036328

                                 Mohammed Ilyas ni muimbaji maarufu ambaye anajulikana kama Professa wa muziki wa taarab ya asili ambaye amezaliwa katika Mtaa wa Vikokotoni Mjini Zanzibar mwaka 1942 na kupata elimu yake ya msingi skuli ya Darajani hadi darasa la nane.

Professa Ilyas wakati akiwa shule ya msingi alianza kujifunza kuimba nyimbo mbali mbali ambapo alikuwa akimuhusudu sana mwalimu wake ambaye kwa sasa ni marehemu Seif Salim aliyekuwa muimbaji wa kikundi cha Taarab cha Malindi (Malindi Musical Club) .

Maalim Seif Salim alikuwa muimbaji na mtungaji wa nyimbo mbali mbali za taarab katika kikundu cha cha mwanzo hapa zanzibar cha Akhawan Safaa ambapo kikundi hicho kilianzishwa mwaka 1905 na amewahi kupata zawadi kadhaa katika medani hiyo ikiwemo ile ya Bill Board Award ya Nchini Marekani.

Mnamo mwaka 1964 Ilyas aliacha kuendela na masomo yake na badala yake alianza kujifunza rasmi kuimba huku akimfuata mwalimu wake katika kikundi hicho ambacho kinajulikana zaidi kwa jina la ngudu wa Akhwan Safaa (ndugu wapendanao).

Wakati huo Ilyas alikuwa na umri wa miaka 14 alianza kuimba akianzia na nyimbo za kiserikali ambazo zilikuwa zikiyasifu mapinduzi yaliofanyika mwaka 1964 ambapo yaliung’oa utawala wa kisultani.

Ilyas alisema wakati huo alikuwa na wenzake akina Abdallah Issa, Mukrim na Mohammed Seif Khatib ambaye sasa ni Waziri wa Habari Utamaduni na Michezo Tanzania Bara.

Alisema alianzia na kupiga filimbi (nai) na kifaa kimoja cha kuleta sauti ambacho hujulikana kwa jina la (flut) huku akipata nafasi ya kuimba nyimbo moja moja kwa vile mwanafunzi alikuwa akimfuata sana mwalimu wake katika uimbaji.

Mnamo mwaka 1968 Ilyas alianza kutunga nyimbo ambayo ikiitwa ‘Nimeumbika’ ambayo aliitia muziki mwenyewe na kutungwa na Mwalimu wake Maalim Seif Salim.

Ilyas alisema wakati mwengine akawa anatunga nyimbo na kuimbwa na Mwalimu wake Seif Salim huku yeye mwenyewe akiitia muziki kama nyimbo ya ‘Shaka’.

Mwaka 1969 Ilyas alianza kupanda chati kidogo kidogo kutokana na uimbaji wake katika majukwaa ambapo sauti yake ilikuwa ikiwavutia watu wengi wanaofika katika ukumbi kusikiliza taarab.

Zanzibar miaka hiyo hakukuwa na mambo ya starehe kama yaliopo hivi sasa ambapo watu wengi walikuwa hawana pa kwenda zaidi ya kwenda kwenye kumbi za taarab kutokana na vikundi vikundi viwili pekee ndio vilivyokuw amaarufu ukiacha hicho cha Malindu chengine ni Culture Musical Club ambacho ni cha Serikali ya Mapinduzi Zanzibar.

1970 Professa Ilyas baadae aliamua kwenda Dar es salaam kutokana na hali ya kimaisha na kujiunga na kikundi chengine cha taarab cha Alwatan ambapo huko alikutana na waimbaji wengine kama Abdulhalim Attas, Abdallah Awadh na Said Awadh na wengine katika kikundi hicho ambao pia nao walipata mafunzo katika kikundi cha Malindi.

Mohammed Ilyas aliendelea kuimba na kikundi cha Awatan hadi mwaka 1972 ambapo alipata nafasi ya kwenda Mkoa wa Shinyanga kwa uwenyeji wa aliyekuwa Mkuu wa Mkoa huo Mustapha Songambele ambapo alipata kuanzisha kikundi kipya mkoani huko kikiitwa Shinyanga Musical Club.

Ilyas alisema yeye alikuwa ni mwalimu wa kikundi hicho ambapo alipata wanafunzi wengi wa kujifunza kuimba nyimbo za taarab pamoja na kutunga mashairi.

Baadae Professa Ilyas alirudi tena Zanzibar mwaka 1980 na kurejea katika kikundi chake cha asili cha Akhwan Safaa na kuendelea na kupiga muziki huku akiwa ameshapata uzoefu wa kutosha katika kutunga mashairi ya nyimbo, kutia muziki na kupiga vyombo mbali mbali vya muziki huo.

Wakati huo ndipo alipopata kutunga nyimbo ikiwemo Usijigambe, Khofu yako ondoa na Nisafirishe kwa huba huku nyimbo yake maarufu ambayo ilimpatia umarufu mkubwa visiwani hapa na nje ya nchi iitwayo ‘Pendo lawasikitisha’.

“Nyimbo iliyonipa umaarufu mkubwa ni Pendo lawasikitisha na ndio ninayoipenda sana ingawa nyimbo nyingi zimenipa umaarufu lakini hii ndio khasa” alisema.

Mohammed Ilyas alifunga ndoa na Bi Maryam Hamdan mwaka 1985 na baadae walisafiri pamoja kwenda Ujerumani ambapo Bi Maryam alikwenda kwa masomo na huko walipata nafasi ya kujifunza mambo mengi ya muziki baada ya kukutana na mwalimu mmoja wa chuo cha muziki Professa Helmut Grab na kuwataka kutengeneza muziki kitaalamu ikiwa pamoja na kutunga katika njia fasaha, kuweka style za kisasa na ku control pumzi wakati wa kuimba.

Wakati akiwa Ujerumani ghafla alikutana bila ya kutarajia na mjumbe wa kampuni ya Kiingereza iitwayo ACE Recording na kumtaka kurikodi nyimbo za taarab mbali mbali za visiwani Zanzibar.

“ Mie sio mchoyo na ndio nilipopata huyu mjumbe wa kampuni ya ACE nilirudi naye Unguja na kuja kurikodi vikundi mbali mbali ili na wenzangu wapate kunufaika sio nitajike mie peke yangu kw ahivyo tulirikodi nyimbao nyingi katika vikundi vingi mpaka kidumbak” alisema Professa Ilyas.

Alisema aliporudi Zanzibar alirikodi nyimbo zake na nyengine za vikundi vyengine ikiwemo kikunci cha Culture Musical Club, Royal Air Force, Sahib l –aar, Kidumbak na nvyenginevyo ili navyo vipate umaarufu duniani.

Alisema kuanzia hapo Zanzibar ikaanza kufahamika ndani na nje ya nchi kutokana na uimbaji wake wa taarab vikundi vyengine ambavyo ni vya mitaani vikaanza kufifia kidogo kidogo na hatimae kufa kabisa.

Mnamo mwaka 1989 Ilyas alijipumzisha kwenda katika kikundi chake maarufu cha Akhwana Safaa na akaamua kuanzisha kikundi chake kiitwacho Tinkle Star Modern ambacho kilikuwa kikipiga muziki kwa kutumia vifaa vya kisasa hapo tena ndipo Bi Maryam mke wa Professa alipoanza kumtafuta Bi Kidude na kuanza kuimba naye ili katika kikundi hicho.

Professa alisema walianza kumtangaza Bi Kidude na kusafiri naye kwenda nchi za nje ambapo walikwenda kupiga taarab katika nchi kadhaa duniani ikiwemo Ufaransa, Uingereza, Japan, Italy Finland, Dubai, Oman na Ujerumani.

Alisema kwamba kinachomfurahisha ni kuona bado wananchi wengi wa visiwa vya Zanzibar bado wanazipenda nyimbo zake na kupenda taarab ya asili licha ya kuzuka vikundi vingi vya taarab ambavyo aliviita visivyo na muelekeo.

Gwiji huyo wa taarab alisema Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar bado haijaithamini fani ya muziki visiwani hapa kutokana na baadhi ya viongozi kutoshughulikia sanaa hiyo.

Alisema la kushangaza serikali ilitakiwa iwe ya mwanzo kuthamini wasanii wake lakini imekuwa ikiwapuuza hata pale wanapostahiki kusaidiwa nayo hushindwa kufanya hivyo jambo ambalo limekuwa likiwavunja moyo wasanii wengi ambao wamejitolea kwa hali na mali katika kuinua sanaa hiyo ya muziki wa taarab.

Alisema wasanii wengi walikuwa wakitumika katika kuimba nyimbo mbali mbali za kuhamasisha nchi kuwa na amani lakini bado serikali haijaona umuhimu wa jambo hilo.

Alisema mwaka 1994 wakati Dk. Salmin Amour Juma akiwa Rais wa Zanzibar wasanii waliitwa Ikulu kupewa zawadi na vyeti vya usanii bora lakini kutokana na kushiriki Tamasha la Mzanzibari ambalo lilianzishwa  na Rais kwa lengo la kuuenzi utamaduni wa Zanzibar.

Lakini kutokana na urasimu wa watendaji wa SMZ, Professa Ilyas alisema walipewa vyeti pekee kwa kuwa vilitolewa mbele ya Rais lakini zawadi ambazo zilikuwa na fedha kadhaa hawakupewa kabisa jambo ambalo halikuonesha sura nzuri katika jamii ya wasanii.

“Sina haja ya kumtaja jina aliyezuwia zawadi zetu ambazo ni fedha zilizotolewa kwetu lakini tunajua aliyechukua fedha zetu kwa sababu yeye alikuwa na nafasi hapo Ikulu atatumia miaka mingapi?” alihoji.

Alisema wakati wa kampeni alitunga shairi moja la kuhamasisha amani na utulivu na kulitia muziki yeye mwenyewe na baadae alikwenda kwa gaharama zake kurekodi katika studio za Televisheni Zanzibar (TVZ) na Sauti ya Tanzania Zanzibar (STZ) ili zipigwe nyimbo hizo.

Alisema nyimbo hizo huwa zinatumika katika vyombo vya habari vya serikali kila mara khasa wakati wa kipindi cha uchaguzi mkuu unapokaribia lakini kwa kuwa serikali haitilii mkazo wasanii wake wa ndani ya nchi wameshindwa angalau kumuandikia barua ya kumpa asante.

“Tume ya Uchaguzi na serikali yenyewe imeshindwa hata kuniandikia barua angalau kunipa thanks ya kutunga na kutengeneza muziki huo ambao unatumika kila mara unaohamasisha amani na utulivu nchini maana katika mashairi yake yanasema sote ni ndugu na tuishi kwa amani” alisema.

Professa Ilyas alisema wakati wa awamu ya kwanza chini ya Rais Nyerere na na Rais Karume fani ya muziki wa taarab ulithaminiwa sana lakini hivi sasa vikundi vya muziki usiomuelekeo ‘modern taarab’ ndio vinavyopewa kipaumbele zaidi kuliko muziki asilia.

Professa Ilyas alisema sio vyema kwa wasanii kuweka tamaa mbele na kuipotosha jamii kwa ajili ya kupata tonge kinywani.

Aliishauri serikali kuwatafuta wasanii wazuri na maarufu hapa Zanzibar ili kuendeleza sanaa na maadili ya kizanzibari badala ya kuwapa kipaumbele wasanii ambao wameweka kula zaidi kuliko kulinda maadili ya nchi yao.

Mohammed Ilyas mbali na kubakia katika kikundi chake cha asili pia anapiga taarab katika mahoteli maarufu nchini ikiwemo Serena Hotel na mahoteli mengine ya kitalii yaliopo katika ukanda wa utalii katika vijiji mbali mbali vya shamba.

Akimalizia Professa Ilyas alisema wasanii wanaweza kusaidia jamii kwa hali nyingi huku akitoa mfano wa muimbaji maarufu nchini marekani Michael Jackson alipoweza kuwahamasisha waimbaji wenzake kusaidia wananchi wa Ethiopia wakati walipokumbwa na janga la njaa ambapo walifanikiwa kutoa wimbo maarufu uliopewa jina la ‘We are the would we are the children’ ili kukusanya fedha za kusaidia watoto wa nchi hiyo waliokuwa wamekosa chakula huku nchi yao ukikubwa na njaa.

Hata hivyo alisema bado hajavunjika moyo na anategemea kuna siku nchi yake itamkumbuka na itafahamu mchango wake aliotoa katika jamii ya Zanzibar.

“Imani yangu kuna siku moja taifa langu litanitambua kama ni msaini bora hapa kwetu” alimalizia kusema.